การบริหารจัดการน้ำสูญเสีย

การบริหารจัดการน้ำสูญเสีย

น้ำสูญเสีย คือ น้ำที่จ่ายเข้าระบบจ่ายแล้วไม่ก่อให้เกิดรายได้ สูญเสียไปโดยเปล่าประโยชน์ ซึ่งอาจมีสาเหตุ มาจาก อุปกรณ์ประปา เช่น การแตกรั่วของท่อ จ่ายน้ำที่ใช้งานมาเป็นเวลานาน   ทำให้เกิดการรั่วซึม และจากมาตรวัดน้ำที่ชำรุดหรือวัดได้ไม่ เที่ยงตรง รวมถึงการขโมยน้ำไปใช้
การค้นหาท่อแตกท่อรั่ว ระบบจ่ายน้ำโดยทั่วไปประกอบด้วยส่วนหลักคือ ท่อส่งน้ำที่ภายในมีแรงดัน มากพอที่ จะส่งน้ำจากต้นทางไปยังปลายทางสู่ผู้ใช้น้ำได้เมื่อเกิดมีการรั่วของท่อในระบบ แรดันสูงภายในท่อดันน้ำให้พุ่งออกทางรูรั่วหรือรอยแตกออกสู่ภายนอกซึ่งมีความดันต่ำ การพุ่งออกของน้ำจากความดันสูงสู่ความดันต่ำนีก่อให้เกิดความผันผวนของความดัน ณ จุดรั่ว ซึ่งความผันผวนของความดันดังกล่าวก่อให้เกิดเสียงขึ้น เสียงท่อแตกรั่ว มีต้นเหตุมาจากเสียงผสมของเสียง ต่อไปนี้ 1. เสียงการสั่นสะเทือนที่เกิดจากน้ำประปาที่ไหลในเส้นท่อกระทบกับผิวในท่อ ซึ่งมักมีตะกรันขึ้นท่อเก่า จึงมีเสียงน้ำไหลดังกว่าท่อใหม่ 2. เสียงเสียดสีที่เกิดจากน้ำไหลผ่านรอยรั่วแตกของท่อ 3. เสียงการไหลของน้ำที่ออกจากรอยรั่วแตกของท่อ 4. เสียงที่เกิดจากน้ำไหลออกมาไปกระทบกับก้อนหิน หรือวัตถุที่อยู่ใต้ดินบริเวณท่อที่รั่ว

สาเหตุของท่อรั่ว มีสาเหตุเนื่องจาก 1. การสึกกร่อนของท่อ เนื่องจากสภาพของท่อ คุณภาพของวัสดุและสภาพของดิน 2. พื้นดินทรุด น้ำหนักบรรทุกของยวดยานที่วิ่งทับท่อประปา 3. ความดันน้ำที่ไม่เหมาะสม 4. อายุของท่อ

ลักษณะของท่อที่รั่ว

1. ท่อรั่วบนดิน (Ground Surface Leakage) ลักษณะของท่อรั่ว น้ำไหลขึ้นบนดินง่ายต่อการค้นหาและซ่อมแซม

2. ท่อรั่วใต้ดิน (Underground Leakage) ลักษณะของท่อรั่วไม่มีน้ำไหลขึ้นบนดิน อาจซึมอยู่ใต้ดินหรือหรือไหลลงท่อระบายน้ำทิ้ง การค้นหาต้องใช้เครื่องมือในการตรวจสอบ

วิธีการสำรวจหาท่อรั่ว

1. ค้นหาด้วยตาเปล่า เป็นการเดินสำรวจและตรวจสอบตามเส้นท่อ

2. ค้นหาด้วยเครื่องมือ เป็นใช้เครื่องมือในการสำรวจ



การควบคุมแรงดันให้เหมาะสมกับความต้องการ

1. แบ่งพื้นที่ท่อจ่ายน้ำออกเป็นพื้นที่ย่อยที่เรียกว่า District Metering Area (DMA)

2. ติดตั้งมาตรวัดน้ำและวาล์วปรับลดแรงดันสำหรับ DMA เพื่อตรวจสอบหาปริมาณน้ำเข้าพื้นที่และปรับลดแรงดันในพื้นที่ให้ เหมาะสมเพ่อให้อัตราน้ำสูญเสียในพื้นที่ลดลงและให้อัตราการขายน้ำเพิ่มขึ้น

3. ตรวจสอบวัดหาค่า Minimum Night Flow (MNF) การเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานของพื้นที่นั้น วิธีการนี้เป็นเพียงแค่การตรวจสอบในเบื้องต้น แต่ไม่สามารถกำหนดอัตราน้ำสูญเสียได้แน่นอน เนื่องจากค่า MNF ที่ได้ ขึ้นกับตัวแปรหลายตัว เช่น ในช่วงเวลานั้นอาจจะมีผู้ใช้น้ำใช้น้ำอยู่ก็ได้ หรือขึ้นอยู่กับสภาพของฤดูกลาลที่ทำให้ค่า MNF เปลี่ยนไป อย่างไรก็ตามการตรวจหาค่า MNF ยังเป็นวิธีที่นิยมใช้กันอยู่ ซึ่งสามารถใช้เป็นตัววัดอัตราน้ำสูญเสียเบื้องต้น เพื่อใช้ประกอบการพิจารณาตัดสินใจในการแก้ปัญหา

ที่มา : การประปาส่วนภูมิภาค